Από την Αρχαία Αίγυπτο μέχρι την Αρχαία Ελλάδα, τον Μεσαίωνα μέχρι την εποχή του Διαφωτισμού, όπου επικράτησε η λογική, αυτή η πνευματική παράδοση ασκείτο στη Δύση, κυρίως από πολιτισμούς της Μεσογειακής λεκάνης, όπως είναι ο πολιτισμός της Μεσοποταμίας, ο Αιγυπτιακός, ο Εβραϊκός, ο Ελληνικός, ο Περσικός, ο Χριστιανικός και ο Ισλαμικός.

Τα όνειρα και τα οράματα υπήρξαν σε ολόκληρο τον κόσμο η πιο κοινή μέθοδος διάγνωσης και θεραπείας. Στην Αρχαία Ελληνική εποχή, κατά τη διάρκεια της οποίας άκμαζε η επιστήμη της ιατρικής, η διάγνωση και η θεραπεία με βάση την νοερή απεικόνιση ήταν η τυπική προσέγγιση μιας νόσου (Achterberg, 1985).

Ο Ασκληπιός, ο οποίος μπορεί να υπήρξε ως θνητός, παρουσιάστηκε ως ο γιος του Απόλλωνα που μεταφέρθηκε στον ουρανό από τον Δία ως ημίθεος. Για αιώνες καθιερώθηκε ως πολιούχος της θεραπείας και η επιρροή του εκτεινόταν πέρα από τα σύνορα της Ελλάδος.

Ο θρύλος του Ασκληπιού συγχωνεύθηκε με αυτόν του αιγυπτιακού θεού της θεραπείας, Imhotep, και με τον θεό Σέραπη των Πτολεμαίων. Στον Χριστιανισμό, αυτοί που συνέχισαν τη θεραπευτική παράδοση του Ασκληπιού ήταν οι Άγιοι Δαμιανός και Κοσμάς (Lyons & Petrucelli, 1978).

Πάνω από 200 ναοί ή Ασκληπιεία μαρτυρούν την επίδραση του Ασκληπιού σε ολόκληρη την Ελλάδα, την Ιταλία και την Τουρκία. Κτίστηκαν τόσο για να τού απονεμηθεί φόρος τιμής, όσο και για την ανάπτυξη και διάδοση της ιατρικής πρακτικής. Αυτά τα Ασκληπιείαήταν τα πρώτα ολιστικά θεραπευτικά κέντρα.

Στα Ασκληπιεία, αναπτύχθηκε περισσότερο ως διαγνωστικό και θεραπευτικό εργαλείο η ονειροθεραπεία και ο θεϊκός ύπνος, που μετέπειτα ονομάστηκε σε επώαση ονείρου από Χριστιανούς θεραπευτές.

Ο Αριστοτέλης, ο Ιπποκράτης και ακόμη και ο Γαληνός έχουν τις ρίζες τους στην Ασκλήπεια παράδοση και ήταν πεπεισμένοι ότι η φαντασία παίζει κεντρικό ρόλο στην υγεία. Ο Αριστοτέλης είπε ότι «το συναισθηματικό σύστημα δεν λειτουργεί εν απουσία των εικόνων». Οι εικόνες σχηματίζονται από τις αισθήσεις και στη συνέχεια επεξεργάζονται από την κοινή λογική ή τη «συλλογική αίσθηση». Επίσης πίστευε ότι αξίζει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στις εικόνες των ονείρων.

Ο Γαληνός ήταν ο πρώτος που προσέφερε μια λεπτομερή περιγραφή της σχέσης του νου και του σώματος. Πρότεινε ότι οι εικόνες ή τα όνειρα του ασθενούς παρέχουν πολύτιμες διαγνωστικές πληροφορίες. Για παράδειγμα, οι εικόνες της απώλειας, της θλίψης ή της ντροπής δείχνουν μια υπερβολική μελαγχολία (μαύρη χολή), και οι εικόνες του φόβου ή των συγκρούσεων αποκαλύπτουν ένα πλεόνασμα χολής. Ο Γαληνός γνώριζε τον φαύλο κύκλο που δημιουργεί το πλεόνασμα χυμών, πράγμα που παράγει αντίστοιχες εικόνες, οι οποίες με τη σειρά τους επιδεινώνουν τους χυμούς. Τόνισε ότι ο κύκλος πρέπει να σπάσει για να αποκατασταθεί η υγεία (Binder, 1966, Osler, 1921).
Η επιστήμη της μορφολογίας του προσώπου, η οποία πηγάζει από τη διδασκαλία του Γαληνού, εξακολουθεί να διδάσκεται σήμερα στις ιατρικές σχολές της Γαλλίας, για να είναι οι ιατροί σε θέση να προσεγγίζουν ολιστικά τη θεραπεία των ασθενών τους.

Ο Παράκελσος, που ήταν φημισμένος γιατρός και ο ιδρυτής της σύγχρονης χημείας, ισχυριζόταν κάτι που ήταν ήδη γνωστό στους αρχαίους Έλληνες, ότι δηλαδή το άτομο αποτελείται από τρία στοιχεία: το πνευματικό, το σωματικό και το νοητικό. Λέγεται ότι είχε πει:

Ο άνθρωπος έχει ένα ορατό και ένα αόρατο εργαστήριο. Το ορατό είναι το σώμα του, το αόρατο είναι η φαντασία (ο νους) …. Η φαντασία είναι ο ήλιος στην ψυχή του ανθρώπου. . . . Το πνεύμα είναι ο κύριος, η φαντασία το εργαλείο, και το σώμα το πλαστικό υλικό. . . Η δύναμη της φαντασίας είναι ένας σπουδαίος παράγοντας στην ιατρική. Μπορεί να παράγει ασθένειες … και μπορεί να τις θεραπεύσει. … Οι ασθένειες του σώματος μπορούν να θεραπευτούν με φυσικές θεραπείες ή με τη δύναμη του πνεύματος που ενεργεί μέσα από την ψυχή. (Hartman, 1973, pp. 111-112)

Ο Παράκελσος, επίσης, ισχυριζόταν ότι:

Ο άνθρωπος είναι ο ίδιος ο θεραπευτής του και βρίσκει κατάλληλα θεραπευτικά βότανα στον δικό του κήπο. Ο γιατρός είναι εντός μας και, η ίδια η φύση μας διαθέτει όλα όσα χρειαζόμαστε. (Stoddard, 1911, p. 231).

Η Ασκληπιεία Παράδοση και η θεραπεία μέσω της διορατικής φαντασίας επιβίωσαν κατά την σταδιακή άνοδο της Χριστιανικής εκκλησίας και την κατάργηση των ειδωλολατρικών θεών.

Σε γραφές μετέπειτα αιώνων αναφέρεται ότι η θεραπευτική πρακτική συνεχίστηκε από τους Ανάργυρους και θαυματουργούς Κοσμά και Δαμιανό, ενώ η νοερή απεικόνιση εφαρμοζόταν ως θεραπευτικό, αλλά και ως προφητικό μέσο στη Γαλλία από τον Άββα Ισαάκ τον Σύριο, στη Γερμανία από την Χίλντεγκαρντ του Μπιγκεν και στην Ισπανία από τους Ιγνάτιο Λογιόλα και την Αγία Θηρεσία της Αβίλα.

Οι γιατροί της εποχής της Αναγέννησης εξακολουθούσαν να θεωρούν την υγεία ως ζήτημα ισορροπίας και η θεραπεία τους συνίστατο στην προσαρμογή της ανισορροπίας. Ως εκ τούτου, συνταγογραφούσαν διεγερτικές εικόνες για τους φλεγματικούς τύπους ανθρώπων και χαρούμενες εικόνες για την καταπολέμηση της μελαγχολίας.

Αυτή η ολιστική προσέγγιση επικράτησε μέχρι τον 17ο αιώνα, όταν ο Renè Descartes (1596-1650) πρότεινε μια επαναστατική άποψη. Ισχυρίστηκε ότι ο νους είναι μια ξεχωριστή οντότητα. Υποστήριξε ότι ο νους ή η ψυχή (οι όροι που χρησιμοποιούσε εναλλακτικά), είναι «εντελώς ξεχωριστοί από το σώμα … και δεν θα πάψει να είναι αυτό που είναι, ακόμη κι αν το σώμα παύσει να υπάρχει» (McMahon & Sheikh, 1984, σελ. 13).

Αυτή η δυαδική άποψη, η οποία σταδιακά κέρδισε τους δυτικούς στοχαστές, άλλαξε ριζικά την θεραπευτική προσέγγιση των ασθενειών.

Τον 20o αιώνα, η δημοτικότητα της νοερής απεικόνισης ως θεραπευτική πρακτική επανήλθε στην Ευρώπη και στην Αμερική χάρη σε καταξιωμένους ψυχίατρους και ψυχοθεραπευτές, όπως είναι ο Dr. Robert Desoille με την Καθοδηγούμενη Εκούσια Ονείρευση (Guided Waking Dream), ο Dr. Hanscarl Leuner με την Καθοδηγούμενη Συναισθηματική Απεικόνιση (Guided Affective Imagery), ο Dr. Carl Jung με την Ενεργή Φαντασία (Active Imagination) και η Madame Colette Aboulker-Muscat (Mental Imagery & Waking Dream), ψυχοθεραπεύτρια και μύστης που θεράπευε και δίδασκε την παράδοση της Νοερής Απεικόνισης στην αγνή της μορφή.

Προσθέτουμε και τη σπουδαία συνεισφορά του Dr. Gerald Epstein, MD, συνεχιστή της αρχαίας αυτής παράδοσης, ο οποίος είναι καταξιωμένος ιατρός και ψυχίατρος σε διεθνές επίπεδο, προσωπικός μαθητής της Madame Aboulker Muscat και ιδρυτής του American Institute for Mental Imagery της Νέας Υόρκης.

Η πρακτική της Νοερής Απεικόνισης είναι πλέον διεπιστημονική, αφού σήμερα στο εξωτερικό εφαρμόζεται από ιατρούς, νοσοκόμους, ψυχοθεραπευτές και coaches, από βελονιστές και θεραπευτές κινέζικης ιατρικής, μασαζοθεραπευτές, ομοιοπαθητικούς, ενεργειακούς θεραπευτές και πολλούς ακόμη.

Η αποστολή της Δήμητρας Μονοκρούσου είναι να συμβάλλει στην επαναφορά της ολιστικής προσέγγισης, διδάσκοντας την πρακτική της νοερής απεικόνισης στην αγνή και αυθεντική της μορφή όπως μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά με σκοπό οι ασκούμενοι να αξιοποιήσουν την διορατική τους φαντασία για να επιφέρουν καλή υγεία και ισορροπία, να επανασυνδεθούν με την εσωτερική πηγή τους σοφία και να ανακτήσουν εσωτερική ελευθερία.

Αποποίηση Ευθυνών

Η Δήμητρα Μονοκρούσου δεν είναι επαγγελματίας υγείας. Καμία από τις συμβουλές της δεν πρέπει να αντικαθιστά ιατρικές συμβουλές. Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι καθαρά για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Θα πρέπει να χρησιμοποιείτε τη δική σας διακριτικότητα, κρίση και λογική ανά πάσα στιγμή και δεν πρέπει να παραβιάζετε τοπικούς, εθνικούς ή διεθνείς νόμους. Σε καμία περίπτωση δεν θα θεωρηθεί η Δήμητρα υπεύθυνη για τυχόν άμεσες, έμμεσες, τυχαίες, τιμωρικές, ειδικές ή επακόλουθες ζημίες που προκύπτουν από τη χρήση ή την αδυναμία χρήσης των πληροφοριών που μοιράζεται με το κοινό. Εάν έχετε κάποια ιατρική κατάσταση ή ανησυχία για την υγεία σας, να συμβουλεύεστε πάντα το γιατρό σας.